بررسی مبانی فقهی و حدود مسئولیت نیابت از امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

غیبت امام(علیه السلام) موضوعی است که معصومین(علیهم السلام) هر یک به نوعی شیعیان را به پذیرش آن تمرین داده و تکلیف امت اسلامی را معین فرموده اند. امام زمان (علیه السلام) نیز عدم ظهور خود را در دوران غیبت صغری با نصب و معرفی نواب اربعه برطرف کردند تا در اداره امور شیعیان خللی بوجود نیاید. اما در عصر غیبت کبری شخص پنجمی را مستقیما از جانب خود و به نیابت خاص به مردم معرفی نفرمودند. لذا از آن زمان تا کنون ، امور شیعیان بر عهده ی فقها قرار گرفته است. این پژوهش بعد از توضیح واژگانی از جمله نیابت، امام، قضاوت، وصایت، ولایت و بیان احکام آن، به ماهیت شناسی نیابت و مستندات فقهی آن پرداخته است. پس از توضیح نواب اربعه، شرایط نائب عام امام عصر(علیه السلام) و مناصب ایشان در حوزه های بیان احکام الهی، قضاوت، امور حسبه و ریاست عامه همراه با ادله ی هر یک مورد بررسی قرار گرفته است. آرای فقهای بزرگ در رابطه با شرایط نائب و سپس دیدگاه های آیت الله خویی، امام خمینی(رحمه الله علیه) و شاگردان هر یک در مسئله ی نیابت توضیح داده شده است. در آخر نیز حدود اختیارات ولی فقیه(نائب امام عصر) از لسان فقهای بزرگ متقدم و متأخر بیان گردیده است. واژگان کلیدی فقه ـ حدود ـ امام ـ نیابت ـ ولایت